Вести

Клима 2024: Без паника

Иако изминатата година беше најтоплата откако се мери температурата, нема причини за паничење и прогнози за глобални катастрофи. Климата си е во ред. Од зголемувањето на нивото на морето до обемот на морскиот мраз, снегот и дождовите, набљудувањата покажуваат дека глобалните климатски трендови остануваат во границите на нормалните природни варијации.

Експлозиите во Унгарија и Романија мирисаат на „Северен тек“

За само неколку часа синоќа одекнаа експлозии во рафинерии во Романија и во Унгарија што преработуваат руска нафта. И двете земји спроведуваат истраги, сомневајќи се на саботажа. Истовремените инциденти поттикнаа шпекулации дека веројатно се дел од украинската кампања против руската енергетска инфраструктура, исто како и нападот врз гасоводот Северен тек во 2023.

Зимскиот сон ни е во гените

Како што се скратува денот и заладува, животните јадат повеќе, акумулираат масти, метаболизмот им се намалува и телото се подготвува за зимски одмор. И на човек му доаѓа да биде помрзлив, да избегнува активности и да остане во своето топло и безбедно „засолниште“. Науката вели дека сè уште го имаме хардверот за преспивање на зимата, само сме го изгубиле софтверот за активирање. 

Речник

Партнерите му ја минираат лото-регрутацијата на Мерц

За да ја направи германската армија повторно најмоќна во Европа, канцеларот Фридрих Мерц издвои стотици милијарди евра за инфраструктура, оружје и муниција, но никако не може да ги пополни касарните со регрути. Дури 63% од младите Германци не сакаат да облечат униформа. Коалициските партнери сега му го блокираат и планот на сила да го пополни стројот со лотарија.

Бионички чип во окото лекува старечко слепило

Електронски имплант двојно потенок од влакно им го вратил видот на првата група пациенти на кои им бил вграден во окото. Лицата што страдале од дегенеративно „старечко слепило“ можеле да повторно да препознаваат лица и да читаат. Револуционерниот третман се споредува со ласерските операции на окото и може да им го подобри квалитетот на животот на милиони луѓе.

Трамп ја спаси Украина од лажна надеж

Со одбивањето да ѝ даде томахавки за да бие цели длабоко во Русија, Трамп можеби ѝ направил услуга на Украина – не ѝ дал лажна надеж дека би можела да победи во војната. На Русија, пак, јасно ѝ порача дека нема да може да ѝ го грабне целиот Донбас на Украина, зашто тоа ќе го плати со илјадници непотребно жртвувани млади животи. Сите полека стануваат свесни за реалноста.

Дур трепнеш, вонземјаните ги снемало

Науката се наврати на Карл Саган за да го одговори прашањето на Енрико Ферми: „Каде се сите?“ Овој парадокс на таткото на атомската физика ги судира претпоставките дека сигурно постојат други цивилизации низ космосот - со отсуството на какви било видливи докази за тоа. Вештачката интелигенција прилично го затвора временскиот прозорец за комуникација на една до две децении.

САД ѝ го хакирале националниот часовник на Кина

Државната хакерска служба на САД, надалеку позната и како НСА, се уфрлила во кинескиот Центар за време - научна институција што буквално го чува времето преку прецизна координација на часовниците во клучните институции. Хакерскиот напад ги загрозува комуникациските мрежи, електричните системи, финансиските пазари, па и меѓународното стандардно време.

Забрзано членство во ЕУ, подоцна право на глас

Европската Унија разгледува нова формула како да го продолжи процесот на проширување додека го демонтира сопствениот проблем со правото на вето што го има секоја членка. Македонија и другите кандидати би можеле да бидат примени како членки без целосни права, барем во почетокот. Полноправни ќе станат кога Брисел ќе премине на гласање со квалификувано мнозинство.

Шума почнала да испушта јаглерод диоксид

Шумите се драгоцен и непроценлив регулатор на воздухот бидејќи го складираат јаглеродот во своите корени, стебла и гранки. Но, тропска шума во Австралија, поради екстремните температури и сувите услови, го сменила моделот на своето функционирање па повеќе испушта отколку што складира јаглерод.  

Италија увезува сиромаштија

Ова е заклучок на една анализа на официјалните податоци во италијанскиот весник Ла Верита. Имигрантите сочинуваат огромен дел од оние кои живеат во сиромаштија и на кои им треба помош од држата за да преживеат. А од мигрантите и нивната свежа работна сила се очекуваше да ги полнат исцрпените фондови на европското население кое старее.

Aмерикански генерал признава дека се советува со ЧетГПТ

Не се само чиновниците, програмерите и учениците што се потпираат на генеративните модели со ВИ за да си ја олеснат работата. Американски генерал признава дека ја користи технологијата за да истражи дали со неа може да донесува подобри и побрзи одлуки. Не е толку далеку времето кога брзината на машините ќе биде решавачка за исходи од битки и за судбините на илјадници војници.

Кои се поважни, Палестинците или силуваните?

Се рзбира дека прашањето и дилемата се глупави. Но, баш таков е светот во кој живееме. Студенти на престижната Лондонска школа за економија пробале да откажат дискусија за сексуалните злосторства извршени од Хамас за време на нападите од 7 октомври 2023 година. Глејте сега ова: да не се зборува за силувањата на Хамас побарале феминистките од кампусот.

На Кина не ѝ се доста инженери

Комунистичката партија на Кина од понеделник зад затворени врати ќе го трасира економскиот пат на земјата во следните пет години. Ако се суди според професионалниот профил на делегатите, може да се очекува да додаде уште повеќе гас на големи инфраструктурни проекти и на иновации, со кои веќе се проби во светот. Но, економијата вели дека и ова има свој врв, по кој следува пад.

Мерц ќе ги признае талибанците за да им депортира мигранти

Германскиот канцелар практично веќе ја признава легитимноста на талибанските власти во Кабул, во обид да склучи договор со милитантната група за депортација на мигранти во Авганистан. На талибанците ова им овозможува да го развеат знамето на Емиратот во Берлин и да се вратат на меѓународната сцена. Австрија и Белгија внимателно го следат развојот, за да се уфрлат во шемата.

Умот го достигнува врвот на 55-60 години

Спортистите го достигнуваат својот максимум до 30 години, шахистите до 40, но ако се сумираат сите квалитети на човековиот ум, тие го достигнуваат својот максимум на 55 до 60 години, покажува ново истражување. Луѓето на оваа возраст се најефикасни за решавање сложени проблеми и лидерство. Ете им научен аргумент на властите да ја зголемат возраста за пензионирање.

Калифорнија воведува цензура за да се бори против антисемитизмот

По нападот на Хамас врз Израел пред две години, еврејските конгресмени во Калифорнија си поставија приоритет да се борат против антисемитизмот и составија список на фрази и идеи што не смее да се спомнат во училниците. Но, дури и автори што ги поврзуваат антиционизмот со омразата против Евреите се согласуваат дека забраната за слободата на изразувањето прави поголема штета.

ЕУ петолетка за војна со Русија

Брисел предлага нова одбранбена стратегија што би требало до 2030 година да ја направи Европската Унија спремна за воен судир со Русија. Документот предвидува европските земји повеќе да купуваат оружје заедно, наместо посебно, и да ги фаворизираат домашните индустрии. Нема сигнали дека од Брисел ќе излезе и некаква стратегија за мир со Русија.

Плаг-ин хибридите загадуваат како бензинците

Анализа на 800.000 европски автомобили покажа дека реалното загадување од плаг-ин хибридите е речиси пет пати повисоко од декларираното, одредено на тестови во лабораториски услови. Возилата чии батерии се полнат од електричната мрежа загадуваат речиси исто со колите на бензин. Промовирајќи ги овие возила како „зелени“, производителите заработиле милијарди евра.

Европска „солидарност“: Ќе платат, ама азиланти не прифаќаат

Иако пред две години ЕУ договори Закон за азил, повеќето европски членки не сакаат да прифатат мигранти на своја територија за да им помогнат на најоптоварените земји – Грција и Италија. Тие, пак, не ги примаат барањата за азил на луѓето што продолжиле кон север. Конфликтот води кон укинување на Шенгенската зона и повторно кревање на огради и гранични контроли.

Светот е задолжен како по Втората светска војна

Глобалниот државен долг е на пат да се изедначи со светскиот БДП до 2029 година, што не било уште од крајот на Втората светска војна, предупредува Меѓународниот монетарен фонд. Вкупниот долг пораснал побрзо од очекуваното поради пандемијата на ковид, кога креаторите на политиките презедоа мерки за заштита на граѓаните и спасување на тешко погодените бизниси.

Некој меѓу нас не е наш

Вечната научно-фантастична тема дали треба да ги бараме вонземјаните меѓу нас на Земјата, наместо по далечни соѕвездија, добива понагласена научна димензија. Истражувајќи бази со податоци за човечка ДНК, биолог пронашол невообичаени генетски секвенци што не се наследени од родителите и чие постоење не може да се објасни и водат кон претпоставката дека се вметнати.

Поголем багаж за патниците, повисоки казни за авиокомпаниите

Европратениците воведоа построги мерки против авиокомпаниите, кои битката за поголем профит ја водат врз грбот на патниците, набиени како сардини во авионите. Ќе биде зголемена отштетата што компаниите ќе мора да ја платат за одложувања на летови, а патниците ќе добијат право без доплата да носат поголеми и потешки куфери покрај рачниот багаж во кабините. 

Зошто западни бизнисмени се враќаат избезумени од Кина?

Првиот човек на американскиот автомобилски гигант Форд, после посетата на колегите и конкурентите од Кина помислува дека ако брзо не се фати чекор со нив, комотно можат да стават клуч на врата. Не е единствениот, особено оние кои ги виделе „темните фабрики“ каде што не се палат сијалици. Зошто? Затоа што што ќе му е на робот светло? 

Деца врзани на социјалните мрежи послабо читаат и паметат

Децата што подолго време остануваат врзани на социјалните медиуми подоцна покажуваат послаби резултати на тестовите за читање и паметење, потврдува ново истражување. Принципот на кој функционираат мрежите и нудењето лавина од површни содржини ја намалува потребата за концентрација и целосно ја менува способноста на умот за обработка на информациите.

Британија ја изгуби контролата врз своите граници

Кралството што до пред еден век управуваше империја на сите меридијани, сега повеќе не може да ги контролира ни сопствените граници, признава британската министерка за внатрешни работи. За да запре бранот мигранти, Британија бара меѓународна поддршка, особено од балканските земји,  а размислува и за напуштање на Конвенцијата за човекови права, која ги попречува депортациите.

Барон Трамп во управата на ТикТок?

Додека неговите врсници го користат ТикТок за забава, Барон Трамп би можел да го управува. Најмладиот син на американскиот претседател би можел да биде вклучен во управниот одбор на ТикТок, како „израз на благодарност затоа што неговиот татко ја спасил платформата во САД“, но и за да ја приближи уште повеќе до новите генерации, оценува советникот на Трамп за социјални медиуми.

Холандија презеде контрола врз кинески производител на чипови

Владата на Холандија ја презеде контролата врз кинескиот производител на компјутерски чипови за автомобили и електроника Nexperia, со седиште во Нијмеген, поради загриженост од можен трансфер на технологија до кинеската матична компанија Вингтеч. Интервенцијата била „апсолутно неопходна“ поради загрозување на економската безбедност на Холандија и на Европа.

Европа краде на големо

Засилувањето на американските санкции кон Кина беше прилика Европската унија да демонстрира автономија во своите стратешки одлуки и да покаже дека странските инвестиции на континентот се безбедни од самоволието на актуелните станари на Белата куќа. Ама не, тие решија да пратат поинаква порака: Ако на Вашингтон не му се бендисува од која националност ви се акционерите, ќе ви ги заплениме средствата.  

Нарко-картелите владеат со 70% од Мексико

Организираните нарко-банди контролираат поголем дел од Мексико отколку владата, тврди пратеник од владејачката партија Морена. Имаат своја армија од 185.000 луѓе. Не профитираат само од дрогата. Со закани и ликвидации местат избори, а потоа собираат рекет од ситните бизниси и контролираат плантажи и рудници. Лани ѝ направиле штета од 18% на мексиканската економија.